Paus Franciscus (88) overleden

Paus Franciscus is op 88-jarige leeftijd is overleden. Het Vaticaan bevestigde het overlijden van de kerkleider vanochtend vroeg. Daarmee komt er een einde aan het pontificaat van een man die de Katholieke Kerk op zijn eigen, vaak verrassende manier wist te leiden en moderniseren.

Hoewel zijn gezondheid de laatste jaren zichtbaar achteruitging, verraste Franciscus gisteren nog velen door op Eerste Paasdag in een rolstoel op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek te verschijnen. Ondanks zijn zwakke toestand sprak hij met vaste stem de traditionele paasgroet uit: "Zalig Pasen aan u allen." Zijn urbi et orbi-zegen – een eeuwenoude traditie – werd nog door hemzelf uitgesproken, al liet hij het voorlezen van de paasboodschap over aan een kardinaal.

Franciscus, geboren als Jorge Mario Bergoglio in Buenos Aires, werd op 13 maart 2013 tot paus verkozen. Zijn benoeming was historisch: hij was de eerste paus uit Zuid-Amerika, de eerste jezuïet op de troon van Petrus, én de eerste niet-Europese paus in meer dan 1200 jaar. Zijn keuze voor de naam ‘Franciscus’ – naar Franciscus van Assisi – kondigde meteen een breuk aan met de meer formele stijl van zijn voorgangers.

Franciscus stond bekend om zijn sobere levensstijl en zijn pleidooi voor barmhartigheid, sociale rechtvaardigheid en milieubescherming. Hij trok aandacht met krachtige uitspraken over armoede, migratie en klimaatverandering en bracht de kerk dichter bij mensen die zich lange tijd niet gehoord voelden. Tegelijkertijd kreeg hij ook kritiek vanuit meer conservatieve kerkelijke kringen vanwege zijn relativerende toon over onder meer homoseksualiteit en scheiding.

Sinds 2021 kampte paus Franciscus met diverse gezondheidsproblemen. Hij onderging een zware darmoperatie, liep vaak met een wandelstok en verplaatste zich de laatste tijd vooral in een rolstoel. Zijn publieke optredens werden minder frequent, en taken werden steeds vaker overgenomen door kardinalen.

Over de hele wereld zijn reacties op het overlijden binnengekomen. Leiders uit kerk, politiek en samenleving prijzen Franciscus om zijn medemenselijkheid en moed om gevoelige thema’s bespreekbaar te maken binnen een eeuwenoude instelling.

De Vaticaanse klokken luidden vanochtend bij zonsopgang, terwijl duizenden gelovigen zich verzamelden op het Sint-Pietersplein voor gebed en afscheid. In de komende dagen zal de Heilige Stoel verdere details bekendmaken over de uitvaart en het conclaaf waarin een nieuwe paus zal worden gekozen.