We zitten misschien wel dichter bij een nieuwe pandemie dan we willen geloven, zo waarschuwt viroloog Marion Koopmans. Volgens haar is het risico reëel dat er binnenkort een uitbraak plaatsvindt. “In het slechtste geval kan het zelfs volgende maand al raak zijn,” stelt ze.
Waar gaat het om? De vogelgriep, een ziekte die normaal gesproken alleen bij vogels voorkomt, is nu vastgesteld bij koeien in de Verenigde Staten. “Dat is nog nooit eerder gebeurd,” zegt Koopmans. En dat maakt het zorgelijk, want het virus heeft maar één mutatie nodig om ook mensen te kunnen besmetten. “Als dat gebeurt, staan we er slecht voor.”
De coronacrisis heeft pijnlijk duidelijk gemaakt waar de zwakke plekken zitten in onze pandemische voorbereiding. Denk bijvoorbeeld aan het tekort aan wattenstaafjes en testmaterialen tijdens de eerste golf. “Een groot deel van die spullen kwam uit Wuhan en Noord-Italië. Toen de wereld op slot ging, viel de hele aanvoer stil,” legt Koopmans uit.
Daar komt nog bij dat de Nederlandse overheid, volgens Koopmans, de voorbereidingen op een volgende pandemie niet serieus genoeg neemt. Minister Fleur Agema wil 300 miljoen euro bezuinigen op pandemische paraatheid, een keuze waar de viroloog kritisch op reageert. “We kunnen ons niet veroorloven om nu laks te worden.”
Ook het draagvlak voor vaccinaties lijkt af te nemen. Veel mensen twijfelen na de coronacrisis of ze nog wel een prik willen halen. “Ik begrijp dat mensen huiverig zijn geworden,” zegt Koopmans, “maar vaccinaties zijn een van de belangrijkste middelen die we hebben om ziektes te bestrijden. Zonder dat vertrouwen maken we onszelf kwetsbaar.”
Volgens Koopmans is er alle reden om alert te blijven. “We hebben geleerd van corona, maar we moeten die lessen nu ook toepassen. De volgende pandemie komt, de vraag is alleen wanneer.”